Làm gì để tránh tử vong do ngạt thở và sốc nhiệt trên ô tô?

Sự việc một học sinh lớp 1 tử vong do bị bỏ quên trên xe buýt của trường Quốc tế Gateway (Cầu Giấy – Hà Nội) suốt cả ngày hôm 6/8 đã khiến rất nhiều người thường xuyên sử dụng ô tô đặt ra câu hỏi: Để trẻ em ngồi trên xe ô tô bao lâu thì an toàn? Cần lưu ý và làm những gì để đề phòng tử vong do ngạt thở cho trẻ cũng như người trên ôtô? Và các hãng xe đã có những công nghệ hay tính năng gì được trang bị để phòng tránh nguy cơ này?

 

Nếu trẻ bị bỏ lại một mình trên ô tô, trong không gian kín khí, một đứa trẻ có thể tử vong rất nhanh chỉ trong vòng 10 phút vì nhiệt độ trong xế có thể tăng thêm 7-10 độ (tuỳ nhiệt độ ngoài trời mà có mức khác nhau), và đứa trẻ còn quá nhỏ để biết cách cầu cứu, ra tín hiệu cần sự trợ giúp.

Khi thân nhiệt vượt ngưỡng 41,5oC, trẻ có thể tử vong.

Sốc nhiệt thường là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến các trường hợp trẻ bị tử vong trên ô tô không liên quan tới va chạm, theo thống kê của Cơ quan An toàn cao tốc Mỹ (NHTSA).

Do không gian bị đóng kín, nên lượng ôxy bên trong xe sẽ giảm dần, trong khi đó nhiệt độ trong xe tăng lên, nên người ngủ trên xe (cả người lớn và trẻ nhỏ) sẽ bị ngạt khí, thân nhiệt tăng cao, lịm dần rồi tử vong. Với người lớn, nếu bị bỏ quên trên xe, họ có thể dễ dàng tìm được cách ra tín hiệu cấp cứu, thu hút sự chú ý của người bên ngoài… để được trợ giúp, cấp cứu, nhưng trẻ em còn quá nhỏ nên thường sẽ không có các kỹ năng này.

Khi trẻ bị bỏ quên trên xe ô tô, lúc ban đầu trẻ sẽ bị toát mồ hồi, sau đó, khi có thể “cạn” nước, huyết áp sẽ hạ, rồi tim ngừng đập.

An toàn cho trẻ trên ô tô

Chúng tôi cần khuyên các bậc phụ huynh cần tìm hiểu các biện pháp bảo đảm an toàn cho trẻ khi ngồi trên xe ô tô. Việc lắp đặt ghế ngồi trên xe cho trẻ và móc chốt đai an toàn cho bé đúng chuẩn, kỹ thuật rất quan trọng, nhưng cũng cần lưu ý không để trẻ ngồi trên ghế xe hơi quá lâu.

Theo bà Jessica Zablan – chuyên gia về trẻ em của công ty Birth & Baby (Mỹ), an toàn nhất là cố gắng đưa trẻ ra khỏi ghế ô tô sau mỗi giờ chạy xe. Bà Zablan cũng gợi ý rằng nên có các nhân viên kỹ thuật, am hiểu về xe kiểm tra ghế ngồi của xe ô tô kỹ càng trước mỗi chuyến đi dài. Trong khi đó, Viện Nhi khoa của Mỹ khuyến cáo bạn nên tạm dừng sau mỗi 2 giờ chạy xe.

Điều quan trọng nhất bạn cần lưu ý là ghế ngồi trên xe ô tô không phải chỗ để ngủ và bạn không bao giờ được để trẻ nhỏ lại trên xe một mình mà không có sự giám sát của người lớn.

Theo NHTSA, thân nhiệt của trẻ nhỏ có thể tăng nhanh nhiều hơn gấp 3 đến 5 lần so với người lớn. Sốc nhiệt xảy ra khi thân nhiệt trẻ vượt quá 40oC và nếu đạt mức tới gần 42oC có thể dẫn đến tử vong. Vì vậy, giải pháp cho tình huống này chỉ là lời khuyên dành cho tất cả các ông bố, bà mẹ, người lái xe ôtô là cần phải quan tâm, chú ý tới trẻ nhỏ và đặc biệt không để lại mình trẻ trên xe.

Trong đoạn phim dài gần 8 phút, một người mẹ đi siêu thị mua sắm đồ và để đứa con còn nhỏ khoảng 2-3 tuổi trong chiếc xe ô tô khoá kín trong bãi đỗ. Khi nhiệt độ ngoài trời bắt đầu tăng cao nắng nóng, cũng là lúc đứa trẻ dần trở nên khó chịu hơn, đổ nhiều mồ hôi và bật khóc. Trong thời điểm đó, người mẹ vẫn không biết và đang đi dạo, mua hàng trong siêu thị, nói chuyện phiếm với một người quen tình cờ gặp mà không hay biết rằng con mình đang phải đối mặt với khoảnh khắc sinh tử trong xe. Mãi cho đến khi có một người tới đã đi qua phát hiện ra em bé đã ngất lịm rồi nhanh chóng phá cửa để giải cứu.

Cuối video, khi chiếc xe cấp cứu lao nhanh tới, những người xung quanh đã liên tục cầu nguyện và người mẹ đau đớn rơi những giọt nước mắt muộn màng chắc hẳn là khung cảnh ám ảnh mà không một ai muốn nhìn thấy. Đó chính là thông điệp rất ý nghĩa mà nhóm làm phim muốn gửi tới tất cả những người lớn, những ai vẫn đang vô tâm coi nhẹ hậu quả đáng sợ của việc đã để lại trẻ một mình trên xe ô tô. Chỉ một phút bất cẩn đó, bạn không để ý có thể gây ra nỗi đau đớn suốt một đời, và có những đứa trẻ như bé trai xấu số kia, sẽ mãi mãi không còn có thể được đến trường được nữa.

 

Các biện pháp phòng tránh

Theo tổ chức An toàn Trẻ em và Ô tô Mỹ, trung bình mỗi năm tại nước này có 37 trẻ tử vong do bị kẹt trong ô tô giữa thời tiết nóng bức, gồm có trường hợp người lớn bỏ quên trẻ trong xe, hoặc trẻ vô tình tự khóa mình trong xe khi chơi đùa; hay trong một số ít trường hợp trẻ bị người lớn cố ý để lại trong xe rồi vô ý quên mất.

Ngay cả với những người cẩn thận và có trách nhiệm cũng vẫn có khả năng để quên trẻ trên xe, do vội hoặc quá tập trung vào một việc gì khác.

Để đề phòng khả năng này, mỗi người hãy tập cho mình một số thói quen sau:

– Kiểm tra toàn bộ bên trong xe trước khi khoá cửa.

– Để một thú nhồi bông hoặc món đồ chơi của trẻ ghế trước, trong tầm mắt hoặc bất cứ thứ gì có thể để nhắc bạn nhớ tới sự hiện diện của trẻ nhỏ trong xe.

– Nếu con bạn đi ô tô cùng với người khác, hãy nhớ kiểm tra bằng cách gọi điện hay liên lạc xem con bạn đã tới nơi an toàn chưa.

– Luôn khoá cửa xe và không được để trẻ nhỏ chơi nghịch chìa khoá xe, vì chúng có thể tự mở khoá vào xe chơi một mình và bị sốc nhiệt.

Trong nỗ lực nhằm phòng tránh nguy cơ này và đảm bảo an toàn cho trẻ, một số hãng xe cũng đã trang bị cho xe tính năng cảnh báo nguy cơ trẻ nhỏ bị bỏ quên trong ô tô.

Cụ thể, từ năm 2018, mẫu SUV 7 chỗ của Nissan Pathfinder đều được trang bị hệ thống cảm biến có thể phát hiện cửa sau được mở trước khi xe lăn bánh, để nếu người lái xe quên mở cửa sau một lần nữa sau khi xe đã dừng, thì còi xe sẽ phát lên một vài lần để nhắc nhở. Bằng cách này, người lái sẽ phải kiểm tra lại ghế sau của xế để đảm bảo chắc chắn rằng họ không “để quên” bất kỳ đứa trẻ nào trong xe trước khi rời đi.

Hệ thống mới này cũng sẽ hiển thị một cảnh báo ở đồng hồ phía sau tay lái, để kịp nhắc nhở người lái trước khi họ rời khỏi xe.

Hệ thống cảnh báo này sẽ ghi nhận việc người lái mở cửa sau (để đặt một đứa trẻ, vật nuôi, hoặc đồ vật vào hàng ghế sau) trước khi bắt đầu chuyến đi, và ngay khi dừng xe, nếu người lái không mở cửa sau một lần nữa (để mang đứa trẻ hoặc đồ vật) ra khỏi xe, hệ thống cảm biến sẽ hiểu nhận rằng tài xế có thể quên và sẽ phát lên tín hiệu hoặc âm thanh để cảnh báo.

Trước đó, GM cũng đã được trang bị tính năng với tên gọi “nhắc nhở ghế sau” trên một số mẫu xe của mình, sẽ phát ra âm thanh và đèn thông báo ngay trên bảng điều khiển để nhắc nhở người lái kiểm tra ghế sau trước khi rời xe.

Nên làm gì khi bạn phát hiện một đứa trẻ bị bỏ quên ở trên xe ô tô dưới trời nắng?

– Đừng đợi hoặc tìm gọi tài xế quay lại mở cửa xe, hãy chuyên gian, người am hiểu về xe hay gọi cấp cứu hoặc cứu hoả. Dù qua điện thoại, lực lượng này cũng có thể chỉ và hướng dẫn bạn cách xử lý tình huống khẩn cấp.

– Nếu thấy trẻ bị bất tỉnh, hãy tìm cách nhanh chóng giúp trẻ ra ngay khỏi xe, và đưa vào chỗ râm mát, thoáng đãng hơn.

– Cởi, nới lỏng quần áo của trẻ để giảm thân nhiệt, và dùng khăn mát lau người trẻ.

– Nếu trẻ đang bị hoảng loạn ở trong xe, tìm cách cho trẻ thoát khỏi xe và khuyên bảo giảm sự hoảng loạn của trẻ, hãy ở lại cho đến khi các nhân viên y tế, lực lượng cứu hộ… tới và nhờ ai đó đi tìm tài xế.

Ngủ trên xe ô tô

Trong trường hợp bạn cần phải ngủ lại ở trong xe ôtô, chúng ta cần lưu ý một số điểm sau:

– Bạn cần chọn đỗ xe ở nơi thoáng đãng, râm mát

– Tuyệt đối không ngủ trên xe đỗ trong không gian chật hẹp và dưới trời nắng nóng, vì trong trường hợp này ngay cả khi bạn đã mở hết cửa xe, người ngồi trong xe vẫn có thể bị thiếu ôxy, gây sốc nhiệt, và/hoặc ngộ động khí CO thải ra từ động cơ.

– Khi ngủ trên xe, bạn cần hạ kính xuống một chút đủ để đảm bảo sự lưu thông không khí giữa bên trong và bên ngoài xe.

– Hãy đặt báo thức mỗi giờ một lần để tránh nguy cơ người ngủ quá say, có thể lịm dần, sẽ không kiểm soát được tình huống.