Tin ô tô
DSP là gì? DSP có chức năng như thế nào trong âm thanh ô tô?
Th12
Hẳn là chúng ta thường nghe đến DSP, hay thiết bị xử lý âm thanh DSP. Tuy nhiên để có thể hiểu rõ ràng về DSP là gì thì chắc là chưa. Vì vậy hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu một cách đầy đủ về DSP, DSP là gì, DSP có tác dụng như thế nào.
Công nghệ DSP gần như là linh hồn của âm thanh xe hơi. Nó khắc phục được những mặt hạn chế bất khả kháng trong không gian xe hơi, giúp âm thanh xe gần gũi hơn với âm thanh gia đình. Công nghệ DSP đã có từ lâu và ngày càng được hoàn thiện, đáp ứng được nhu cầu của người đam mê âm thanh xe 4 bánh.
Hiện nay công nghệ DSP đã được tích hợp ở một số loại đầu CD, DVD cao cấp, amply ở 1 số dòng xe sang. Hơn nữa thì có các bộ tín hiệu dsp rời cho các bác muốn độ ở mức cao hơn nữa. Một số đầu Android đời mới đắt tiền cũng được tích hợp như màn hình DVD Android Vitech.
1. DSP là gì? DSP là viết tắt của từ gì?
DSP – viết tắt của từ Digital Signal Processing, có nghĩa là xử lý tín hiệu số. Vậy thì… xử lý tín hiệu âm thanh hay xử lý tín hiệu số là gì?
Xử lý tín hiệu số là việc xử lý những tín hiệu đã được biểu diễn dưới dạng chuỗi những dãy số. Xử lý tín hiệu số và xử lý tín hiệu tương tự là 2 phần riêng của bộ Xử lý tín hiệu.
Công nghệ xử lý tín hiệu số là công nghệ bùng nổ nhanh chóng trong ngành công nghiệp điện tử và viễn thông hiện nay. Xử lý tín hiệu số hiện có rất nhiều ứng dụng đa dạng. Ví dụ như trong lĩnh vực điện tử y sinh, trong điều chỉnh các loại động cơ diesel, xử lý cuộc hội thoại, các cuộc gọi điện thoại khoảng cách xa, xử lý tiếng nói, xử lý âm thanh, và tăng cường chất lượng âm thanh hình ảnh và truyền hình. Các công nghệ nén cao cấp như MP4 MPEG hay WMV hiện nay đều dựa trên tiến bộ vượt trội của công nghệ xử lý tín hiệu số.
Trong lĩnh vực âm thanh, DSP là bộ xử lý tín hiệu âm thanh tích hợp được nhiều tính năng. Sử dụng thông qua các phần mềm được cung cấp trên điện thoại hay máy tính từ các nhà sản xuất. Những công dụng nổi trội của thiết bị gồm:
- Phân chia dải tần số cho loa sub và loa toàn dải.
- Cân bằng âm sắc (Equalization) để loa thích ứng với từng không gian khác nhau.
- Giới hạn âm thanh, nhằm bảo vệ hệ thống loa của bạn.
- Đảo phase âm thanh nhằm triêt tiêu hoặc cộng hưởng âm thanh.
- Canh delay cho âm thanh của loa.
Bộ xử lý tín hiệu DSP được sản xuất bởi các thương hiệu khác nhau thì thường có một vài chức năng khác nhau có thể để đáp ứng riêng cho từng nhu cầu của người dùng. Nhưng nói tóm lại thì DSP sẽ luôn có những tính năng cơ bản nhất ở trên. Khả năng kết hợp nhiều chức năng hữu ích như vậy sẽ giúp người sử dụng cải thiện được chất lượng âm thanh một cách tốt nhất có thể.
Đối với một fan hâm mộ âm thanh thực sự hoặc chỉ là một người yêu cầu khắt khe với sự đánh giá cao âm thanh cao cấp, DSP dường như không thể thiếu trong 1 hệ thống âm thanh chất lượng hoàn chỉnh.
2. Ứng dụng của DSP
DSP (công nghệ xử lý tín hiệu số) là một công nghệ đang được sử dụng để thiết lập các vị trí lọc âm khác nhau và nhằm tránh can nhiễu. Các bộ lọc âm thanh audio tiêu chuẩn đưa ra một dải audio nhất định được gọi là dải thông(*). Để tránh bị nhiễu giữa các kênh gần kề, các máy thu tín hiệu analog truyền thống kết hợp với các bộ lọc dải hẹp cho phép ta nghe được tín hiệu ở dải thông hẹp hơn. Với các dải thông hẹp, âm thanh ở dải hẹp hơn từ các tín hiệu khác nhau có thể ảnh hưởng đến tín hiệu âm thanh mà bạn đang nghe. Chỉ có một vấn đề là do các vị trí bộ lọc hẹp nên các audio ở dải hẹp hơn có thể đi qua và tín hiệu sẽ phát ra tiếng như bị tắc. Một số bộ lọc ở dải cực hẹp đi qua audio quá nhỏ gần như không có tác dụng nhiều với các truyền dẫn thoại.
(*) Dải thông: độ rộng dải tần là mức chênh lệch giữa các tần số cao nhất và thấp nhất có trên cùng một kênh truyền thông. Phạm vi tần số này được đo bằng đơn vị hertz (số vòng trên 1 giây). Ví dụ: các tín hiệu truyền thông dùng trong giao tiếp trên điện thoại có tần số giọng nói biến thiên từ 400Hz đến 3400Hz. Như vậy, độ rộng dải tần âm thanh của giọng nói là 3000Hz. Độ rộng dải tần âm thanh thường được dùng để chỉ lưu lượng của một hệ thống, nhưng nó chỉ liên quan gián tiếp đến các lưu lượng đó. Tốc độ dữ liệu (data rate) hay dung năng (capacity) là chỉ một cách tốt hơn để chi lượng dữ liệu có thể đi qua một hệ thống. Dung năng của một kênh dữ liệu âm thanh là số đo tốc độ truyền của nó, thường được đo bằng đơn vị bps (bits per second: số bit trên một giây). Độ rộng dải tần nếu càng lớn thì tốc độ truyền sẽ càng cao.
Có rất nhiều tính năng và đặc điểm khác nhau mà bạn cần lưu ý khi tìm hiểu về DSP (bộ xử lý tín hiệu số).
Time Alignment (Delay): Vì sóng âm lan truyền qua không khí tương đối chậm, có một sự khác biệt nhỏ giữa các loa khác nhau từ vị trí của người lái. Bằng cách trì hoãn các âm thanh phát ra từ chiếc loa gần nhất, điều này cho phép sắp xếp lại âm thanh. Điều này sẽ loại bỏ các hiệu ứng âm thanh phát ra từ phía sau và sẽ cải thiện được đáng kể chất lượng âm thanh, cho phép bạn nghe nhạc với âm thanh tốt hơn như ở khán phòng.
Crossover: Bộ lọc này sẽ loại bỏ các dải âm thanh cao và thấp xấu, điều này có thể gây ra sự biến dạng trong âm thanh và gây méo tiếng của loa trầm và loa treble (tweeter). Crossover tốt nhất là bao gồm dải âm một phạm vi từ 20 Hz đến 20 kHz, vì đây là phạm vi nghe bình thường.
Equalization (EQ): Đây là một phần của hệ thống kiểm soát trực tiếp các tần số khác nhau của âm nhạc hoặc âm thanh phát ra từ nguồn của bạn. Số lượng các dải âm thanh này có thể ở một số hoặc cao nhất là 30. Hãy lưu ý rằng trong khi một dải cao hơn cho phép bạn điều chỉnh tinh chỉnh tốt hơn, nó cũng đòi hỏi bạn phải thao tác nhiều hơn một chút.
Real-Time Anylazer (Trình phân tích theo thời gian thực): Thiết bị này thường được tích hợp vào DSP. Như tên gọi cho thấy các bộ dsp của mỗi hãng họ sẽ cung cấp một chip phân tích thời gian thực của các tín hiệu âm thanh và quang phổ. Khi xử lý các tín hiệu từ nguồn phát, người dùng có thể có được một cái nhìn trực quan hơn về mức độ thay đổi mà họ đang sử dụng khi thiết lập hay thay đổi các thông số EQ.
Bluetooth: Mặc dù điều này có vẻ không quan trọng, nhưng với một thiết bị có khả năng tương thích Bluetooth có thể cực kỳ hữu ích. Sau khi tải xuống phần mềm của nhà xản xuất, bạn đã có thể kết nối không dây với thiết bị của mình. Điều này cho phép bạn điều khiển DSP với EQ của mình bằng điện thoại hoặc thiết bị thông minh khác.
Kênh tín hiệu: thông thường thì mỗi DSP sẽ có 4 kênh tương ứng với 4 chiếc loa cánh, và sẽ có thêm 1 kênh SUBWOOFER (sub bass) riêng. Cao cấp hơn thì bộ DSP sẽ có 6, 8, 10, 12 kênh. Theo đó chúng ta sẽ lựa chọn DSP phù hợp với xe của mình.
Âm thanh ô tô được coi là chuẩn chủ yếu sẽ phát ra từ loa phía trước, ở trên mặt taplo (coi như ca sỹ đứng ở sân khấu hát) chứ không phải từ phía các loa, kể cả loa sub đặt ở tít đằng sau. Tốt nhất là bạn nên nhắm mắt lại để có thể cảm nhận nguồn âm thanh đến từ đâu?